Schippersblog: Een beetje van streek

Onze jaarlijkse  “voorjaarsschoonmaak” leverde een mooie vondst op. Bij het opruimen van mijn bureau kwam ik mijn oude kompas tegen. Een erfenis uit mijn jonge jaren bij de padvinderij. Ik herinner mij nog goed hoe trots op mijn eigen kompas was en hoe ik er uren mee in de weer was. Met alle moderne navigatiemiddelen van tegenwoordig is het kompas in onbruik geraakt. Maar toch was het kompas eeuwenlang onmisbaar voor de navigatie ter land, ter zee en in de lucht. Feit is dat we deze uitvinding te danken hebben aan de Chinezen, die al ver voor onze jaartelling een kompas gebruikten.

De eerste werkende kompassen ontstonden in de zogenaamde Periode van de Strijdende Staten (475-221 voor Christus). Op een vlakke plaat werd een kleine kompasnaald in de vorm van een lepel gelegd. De punt van deze kompaslepel werd gemaakt van magnetisch erts. Deze eerste kompassen werden Si-Nan genoemd, wat als ‘zuiden aanwijzers’ vertaald kan worden. Ze werden vooral gebruikt door Feng Shui-meesters bij hun omgevingswetenschap. Zij geloofden dat de kompasrichting invloed had op geluk en succes in het leven. De praktische bruikbaarheid en de betrouwbaarheid van het kompas werden door de eeuwen heen sterk verbeterd. Er bestaan theorieën dat de perfectionering van het kompas het mogelijk maakten dat er vanaf de 15e eeuw veel succesvolle ontdekkingsreizen hebben plaatsgevonden. Daartegenover staan de historici die zeggen dat het andersom werkte, en dat de ontdekkingsreizen juist hebben gezorgd voor een grote behoefte aan goede en nauwkeurige navigatiehulpmiddelen. Dit zou juist de ontwikkeling van apparaten als het kompas aangewakkerd hebben.

De herontdekking van mijn oude kompas brachten herinneren uit mijn jeugdjaren naar boven. Ik werd er zelfs onbedoeld een beetje melancholisch van. Herinneringen aan die fijne onbezorgde jaren waarin je als kind nog kind kon zijn. De corona-perikelen maakte me afgelopen jaar meerdere malen van streek. We werden andermaal met het feit op de neus gedrukt dat we echt in hele andere tijden leven. Meer dan ooit bleek maar eens hoe belangrijk het kan zijn om een eigen kompas in het leven te hebben. Zo eentje waarbij de naald draait over een kompasroos waarmee de richting en “windstreken van het leven” worden aangegeven. Daar kan, althans voor mij, geen Google Maps tegen op.

Sinds een tijdje vaar ik weer op mijn vertrouwde kompas. Tijdens de tochten haal ik ‘m uit mijn zak en ligt het kompas voor m’n neus. Al varende verandert de naald van richting en houdt het ons “op koers”. Het klinkt allemaal misschien een beetje sentimenteel. Maar zo’n kompas blijft gewoon het beste hulpmiddel tijdens onze “ontdekkingstochten door het Groene Hart”.

Was getekend,

“de ouwe”